INTERVIEW: Dušan Kojić-Koja (Disciplina Kičme)

Објавено во „Нова Македонија“ на 02.09.2014

Денешната сцена не ме задоволува,

но секогаш се тука The Rolling Stones

 

Култниот бенд Disciplina Kičme, кој во времето на поранешна Југославија ги помести музичките граници, и денес сè уште се наоѓа на врвот на алтернативната музика, и тоа не само на овие простори туку и пошироко. Во 1990-тите години водачот Dušan Kojić-Koja го пресели својот бенд во Лондон, каде што имаше солидна кариера. Со својот минималистички пристап, Која направи музичка револуција што даде до знаење дека за добар звук се потребни ум и квалитет, а не затскривање зад раскошни аранжмани и многубројни инструменти. Суровиот рокенрол е вистинската животна водилка на Која и на Disciplina Kičme.

Во Македонија се чести гости и имаат голема армија обожаватели, кои во петокот (29 август) го следеа нивниот настап на Aqua Park Fest во Пробиштип.

Поминаа повеќе од 30 години, но се чини дека Disciplina Kičme сè уште има што да понуди на музички план. Што е тоа што ве тера сè уште да бидете бунтовници, односно панкери по вокација?

- Денес има многу работи што кај човекот предизвикуваат незадоволство и го тераат на бунт, така што мислам дека денес во некоја рака е полесно да се биде бунтовник. Но, за да може некој и по толку долго време постојано да нуди нови работи, потребни се голема упорност, трпение и искрена љубов кон рок-музиката. Секако, на тоа треба да му се додаде и малку талент.

Во изминативе три децении Disciplina Kičme помина низ неколку фази, од првичната во 1980-тите, преку лондонската во 1990-тите и денешната. Која е разликата во овие три периоди на дејствување на бендот?

- Тоа што е очигледно е дека во таканаречениот лондонски период имавме женски вокал што пее на англиски и беше одлично прифатен. Првичниот период е многу сличен на денешниот, затоа што тука сум јас како вокалист и пеам на српски јазик. Во почетокот во бендот имавме и дувачки инструменти, додека, пак, сега имаме само усна хармоника. Некои луѓе не можат да ги прифатат овие промени на Disciplina Kičme, па затоа се врзуваат само за одреден период. Тоа обично е периодот кога тие биле млади и затоа постојано велат дека тоа е најдоброто од Disciplina, но мислам дека тоа не се вистинските обожаватели. Мене секоја фаза од Disciplina Kičme ми е драга, затоа што во секоја од нив напредував како музичар и го усовршував музичкиот израз на бендот. Оваа група всушност е мое училиште, факултет, дипломска работа, докторат, занимање, работа, хоби...

Усната хармоника сега е дел од инструментариумот на бендот, но вие и претходно сте имале дувачки инструменти, како што беше саксофонот. Колку сега усната хармоника може да го промени препознатливиот звук на групата?

- Со дувачките инструменти имавме еден џез-призвук, додека, пак, со клавирот што го имаше на претходниот албум „Uf!“ вдахнавме еден авангарден рок-звук. Сега усната хармоника му го дава она фанки-блуз чувство, односно една убава нишка што овој бенд досега ја немаше. Мислам дека за долготрајна група, како што е Disciplina Kičme, императив се константните аранжмански промени и ние се трудиме тоа да биде така.

Колку денешната политичко-економска состојба на глобално ниво влијае во креирањето на звукот и на песните на Disciplina Kičme?

- Секако дека оваа глобална политика влијае врз нас, како и сè друго што секојдневно нè опкружува. По правило групата не треба да ја засегаат такви работи, но кога ситуацијата ќе стане претешка, почнувам сето тоа да го третирам како уметничка работа, која никој не смее да ја осквернави, особено не некоја глупава политичко-економска одлука.

Со својот минималистички пристап кон музиката (со вокал и бас-гитара како водечки инструмент), Disciplina Kičme креираше препознатлив звук. Колку оваа комбинација во почетокот на кариерата навистина беше пред своето време на балканската сцена?

- Мислам дека не бевме пред времето само на Балканот туку и на целата светска сцена, затоа што дури сега се појавуваат бендови што се обидуваат да прават песни само со бас-гитара и со тапани. Инаку, и пред нас и по нас имаше бендови во таква формација, но тоа повеќе беа експериментални и со нојз-призвук. За разлика од нив, Disciplina Kičme правеше песни што и ден-денес се хитови.

Кое е вашето мислење за денешната светска рок-сцена. Мислите ли дека алтернативата денес се претопи во мејнстрим?

- Може да се каже така, меѓутоа разводенетата бивша алтернатива што денес е мејнстрим е многу слаба и не личи на ништо. Оваа, пак, денешнава алтернативна сцена, исто така, не звучи баш убедливо. Тоа е моето мислење, но можеби проблемот е во тоа што јас навистина се имам изнаслушано сè и сешто и сум видел многу работи, па затоа денешната сцена тешко ме задоволува, но затоа секогаш се тука The Rolling Stones.

Освен музиката за бендот, работевте и музика за видеоиграта The Others. Колку ви беше предизвик да работите наменска музика?

- Тоа беше голем предизвик, но добро беше што требаше да се направи комплетно неоптоварена наменска музика, баш како што сакам да работам. Едно од моите главни прашања беше дали станува збор за вообичаена игра полна со крв и со насилство. Но, откако дознав дека не станува збор за таква игра, тоа дополнително ме мотивираше и максимално се вложив во оваа работа. Навистина сакам да работам наменска музика за филм или театар, затоа што тоа е сосема друго поле во однос на тоа што го работам со Disciplina. Избегнувам да работам музика за реклами, затоа што тука всушност станува збор за бизнис-зделки каде што нарачателот често е без никакво музичко, а да не зборувам за алтернативно музичко знаење или предзнаење. Тие сакаат да слушнат нешто што ќе ги потсетува на некоја позната песна, а тоа кај мене не пали. Секое компонирање песна, без разлика дали е за реклама или не, го доживувам како креативно дело.